-
รายงานการดำเนินงานโครงการฯ
กองกิจการนักศึกษา มหิดล
รายงานการดำเนินงาน
โครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยพลังนิสิตนักศึกษามหาวิทยาลัยมหิดล
3.1 ยุทธศาสตร์ที่ 1 การส่งเสริมการขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคเกษตรและชนบท
3.1.1 โครงการพัฒนาพื้นที่อย่างบูรณาการ
- บทนำ
มหาวิทยาลัยมหิดล มูลนิธิรากแก้วและประชาคมพุทธมณฑลได้ร่วมกันสำรวจข้อมูลอย่างเป็นระบบ ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง ระหว่างประชาชน ราชการ และมหาวิทยาลัย เพื่อนำมาจัดทำเป็นแผนพัฒนาพื้นที่เชิงบูรณาการ เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และได้นำพัฒนาแผนชุมชนดังกล่าว จัดทำเป็นข้อเสนอโครงการที่เกิดจากความต้องการของชุมชน ภายใต้กรอบการพัฒนาเชิงบูรณาการ “พุทธมณฑล มณฑลแห่งความพอเพียง” มีนัยสำคัญว่า อำเภอพุทธมณฑล เป็นพื้นที่ ที่ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงขับเคลื่อนการพัฒนาชุมชนและสังคมทั้งพื้นที่ แต่ทั้งนี้ ด้วยยึดหลักการทำงานตามลำดับขั้นตอน ในพื้นที่นำร่องของอำเภอพุทธมณฑล ตามภูมิสังคมของอำเภอพุทธมณฑล ได้แก่ ภูมินคร ชลธาร และกสิกรรม (เมือง-น้ำ-นา)
- เราทำอะไรบ้าง
มหาวิทยาลัยมหิดลได้พัฒนาข้อเสนอโครงการพัฒนาข้อเสนอโครงการในลักษณะของชุดโครงการ ซึ่งประกอบด้วย 5 แผนงานโครงการ ได้แก่ (1) แผนงานบริหารจัดการโครงการ (2) แผนชุมชนโครงการที่ 1 การพัฒนาแม่น้ำลำคลอง และสิ่งแวดล้อมของชุมชน (3) แผนชุมชนโครงการที่ 2 การพัฒนาเกษตรกรรม 4.0 (4) แผนชุมชนโครงการที่ 3 การพัฒนาสัมมาชีพฐานชุมชน (5) แผนชุมชนโครงการที่ 4 การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสุขภาวะ และดำเนินการส่งขอ้เสนอโครงการให้มูลนิธิรากแก้วพิจารณาเพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการ
- ทำแล้วได้อะไร
จากการพัฒนาของเสนอโครงการได้ชุดโครงการ ซึ่งประกอบด้วย 5 แผนงานโครงการ ได้แก่ (1) แผนงานบริหารจัดการโครงการ (2) แผนชุมชนโครงการที่ 1 การพัฒนาแม่น้ำลำคลอง และสิ่งแวดล้อมของชุมชน (3) แผนชุมชนโครงการที่ 2 การพัฒนาเกษตรกรรม 4.0 (4) แผนชุมชนโครงการที่ 3 การพัฒนาสัมมาชีพฐานชุมชน (5) แผนชุมชนโครงการที่ 4 การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสุขภาวะ ซึ่งโครงการทั้ง 4 มีลักษณะบูรณาการเพื่อให้การพัฒนาพื้นที่เป็นไปอย่างสมบูรณ์ (รูปที่ 6) ครบห่วงโซ่การพัฒนา ทั้งยังครอบคลุมมิติการพัฒนาด้านต่าง ๆ อย่างครบถ้วน อีกทั้งชุดข้อเสนอโครงการได้ใช้เป็นแบบแผนในการดำเนินโครงการพัฒนาของนักศึกษารากแก้ว ได้แก่ โครงการด้านเกษตรและสิ่งแวดล้อม และโครงการด้านอาชีพและการท่องเที่ยวต่อไป
โครงการพัฒนาพื้นที่อย่างบูรณาการในพื้นที่เป้าหมาย
- อะไรที่ Work ไม่ Work
จุดเด่น
การร่วมกันทำงานระหว่างนักศึกษา อาจารย์และบุคลากรมีการประชุมคณะกรรมการขับเคลื่อนงานทุกๆ 2 เดือน และมีการประชุมคณะทำงานอย่างสม่ำเสมอ ร่วมกันระดมความคิดทำให้เกิดแผนการดำเนินโครงการและทิศทางที่ชัดเจน และได้ข้อเสนอโครงการพัฒนาในพื้นที่เป้าหมาย
อุปสรรค
ชุดโครงการพัฒนาในพื้นที่เป้าหมายที่ได้ร่วมกันจัดทำไม่สามารถขับเคลื่อนได้จริง ความชัดเจนของมูลนิธิรากแก้ว ในการสนับสนุนโครงการและงบประมาณ ส่งผลให้เกิดความล่าช้า อีกทั้งการสื่อสารระหว่างชุมชนในการขับเคลื่อนโครงการที่ไม่ชัดเจน ทำให้ชุมชนเกิดความเข้าใจผิดและไม่พึงพอใจ และการประสานงานระหว่างมหาวิทยาลัยมหิดลและอำเภอพุทธมณฑลที่ขาดความต่อเนื่อง ซึ่งบทบาทหลักในการขับเคลื่อนงานอยู่ที่มหาวิทยาลัยมหิดล มากกว่าอำเภอพุทธมณฑล และชุดโครงการเป็นกรอบการทำงานที่ใหญ่เกินไปสำหรับเด็กนักศึกษาที่จะขับเคลื่อนได้ ควรคำนึงถึงชั่วโมงการเรียนและเวลาเรียน ร่วมถึงการปิดภาคเรียนของนักศึกษา ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการขับเคลื่อนงานโครงการ
3.1.2 โครงการพัฒนาของนักศึกษารากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล
3.1.2.1 โครงการท่องเที่ยว
- บทนำ
นักศึกษารากแก้วมหิดลได้ร่วมลงพื้นที่ และสำรวจความต้องการของชุมชน ซึ่งได้เล็งเห็นว่าภูมิสังคมและวัฒนธรรมของพื้นที่อำเภอพุทธมณฑล มีความเหมาะสม และมีความพร้อมที่จะรองรับการพัฒนาการท่องเที่ยว ในพื้นที่นี้มีระบบระบบนิเวศวัฒนธรรมปรัชญาของเศรษฐกิจเพียงแห่งภูมิธรรม ภูมิปัญญา และวิถีพุทธธรรมและการเกษตร มีศักยภาพเป็นแหล่งผลิตอาหารปลอดภัย อยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพเหตุปัจจัยดังกล่าวนับว่าเป็นสินทรัพย์ทางวัฒนธรรมที่คนในชุมชนภาคภูมิและพร้อมใจที่จะนำมาเป็นเครื่องมือในการพัฒนาชุมชน นักศึกษารากแก้วมหิดลและชุมชนในพื้นที่ตำบลศาลายาและตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอพุทธมณฑล ได้มีแนวคิดร่วมกันในการ ประยุกต์ใช้ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน โดยการออกแบบเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์เส้นทางใหม่โดยใช้จักรยาน ให้มีความครอบคลุมการท่องเที่ยวทั้งภายในและภายนอกชุมชน และการสำรวจเพื่อจัดทำแผนที่ท่องเที่ยวชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ ซึ่งนักศึกษาได้นำองค์ความรู้จากสหสาขาวิชา มาร่วมกันแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นจริงในชุมชนและนำไปสู่การพัฒนาชุมชนต่อไป
- เราทำอะไรบ้าง
ข้อมูลจากการลงพื้นที่ และการสำรวจความต้องการของชุมชน นักศึกษารากแก้วได้ระดมความคิดร่วมกับชุมชนเป็นโครงการพัฒนาด้านการท่องเที่ยว โดยเลือกพื้นที่ชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ที่มีการท่องเที่ยวภายในชุมชนอยู่แล้ว ซึ่งนักศึกษารากแก้วจะร่วมกับชุมชนในการพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวชุมชนโดยใช้จักรยานและการสำรวจเพื่อจัดทำแผนที่ท่องเที่ยวชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ การขับเคลื่อนโครงการในระยะแรก นักศึกษารากแก้วดำเนินการรับบริจาคจักรยานเก่าจากนักศึกษาภายในมหาวิทยาลัยมหิดล และขออนุเคราะห์จักรยานเก่าจากมหาวิทยาลัยมหิดล ภายใต้โครงการ รวมส่งต่อจักรยานเพื่อการท่องเที่ยวในชุมชน ตอน “มาส่งต่อจักรยานกันนะ” (ณ ลานกันภัยมหิดล ชั้น 1 อาคารศูนย์การเรียนรู้มหิดล มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา) นักศึกษารากแก้วมหิดล บุคลากรของมหาวิทยาลัยมหิดลจากกองกายภาพและสิ่งแวดล้อม ร่วมกันนำจักรยานที่ได้รับบริจาค มาซ่อมแซ่มเพื่อให้สามารถใช้งานได้ ภายใต้โครงการโครงการร่วมส่งต่อจักรยานเพื่อการท่องเที่ยวในชุมชน ตอน “กำเนิดใหม่ ให้จักก้า” (ณ จั๊กก้าเซนเตอร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา) ทีมนักศึกษาและบุคลากรมหาวิทยาลัยมหิดล ลงพื้นที่ชุมชน พูดคุยแลกเปลี่ยน สำรวจความคิดเห็น และร่วมวางแผนกับชาวบ้านในพื้นที่คลองมหาสวัสดิ์ เรื่องของการบริหารจัดการและวางแผนที่เส้นทางท่องเที่ยวคลองมหาสวัสดิ์โดยใช้จักรยาน (ณ คลองมหาสวัสดิ์) และส่งมอบจักรยานจำนวน 13 คัน และทดสอบเส้นทางการท่องเที่ยวโดยใช้จักรยาน โครงการ “ส่งมอบจักรยานและสำรวจชุมชนด้วยกันกับรากแก้วมหิดลจักก้า” (ณ คลองมหาสวัสดิ์) หลังจากส่งมอบจักรยานทีมนักศึกษาได้ลงพื้นที่ประชุมร่วมกับชุมชน เพื่อติดตามความก้าวหน้าเรื่องจักรยานท่องเที่ยวในชุมชนและแผนที่ชุมชน (ณ บ้านฟักข้าว)
- ทำแล้วได้อะไร
การดำเนินโครงการท่องเที่ยวชุมชน ได้นำจักรยานที่พร้อมใช้งานมอบให้ประชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ จำนวน 13 คัน เพื่อใช้ในการท่องเที่ยว โดยได้สถานีจุดจอดจักรยาน ณ บ้านฟักข้าว และจากการลงพื้นที่สำรวจชุมชนและประชาคมร่วมกับชุมชน ได้เส้นทางการท่องเที่ยวชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ทางจักรยาน และแผนการบริหารจัดการจักรยานท่องเที่ยว และจากการติดตามผลการดำเนินงานโดยการประชาคมร่วมกับชุมชนได้ข้อมูลจากชุมชนในเรื่องแนวทางการขยายและต่อยอดการท่องเที่ยวโดยจักรยานของชุมชน
- อะไรที่ Work ไม่ Work
จุดเด่น
นักศึกษาได้เรียนรู้การทำงานในพื้นที่จริง ได้รู้จักชุมชนรอบมหาวิทยาลัยมหิดล และได้ใช้ความรู้จากสาขาที่เรียนมาประยุกต์ใช้ในการทำงาน
อุปสรรค
การดำเนินโครงการอาจมีความล่าช้า เนื่องจากตารางเวลาการเรียนของนักศึกษาไม่ตรงกัน การลงพื้นที่อาจมีการติดขัด และแกนนำนักศึกษารากแก้วในการทำงานยังมีจำนวนน้อยทำให้นักศึกษาต้องทำงานหนักมากขึ้น
3.1.2.2 โครงการเกษตรและสิ่งแวดล้อม
- บทนำ
ลงพื้นที่เก็บข้อมูลพื้นฐาน ได้ประชุมร่วมกับชุมชนในการค้นหาปัญหาและความต้องการ ซึ่งชุมชนมีมติว่า ด้านการเกษตรและสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องที่ชุมชนจะร่วมกันพัฒนาในอันดับแรก ทางด้านการเกษตรชุมชนเล็งเห็นว่าการพัฒนาพื้นที่ดินให้เหมาะสมกับการทำเกษตรปลอดภัยเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญเพื่อให้เกิดผลในระยะยาว และด้านสิ่งแวดล้อมปัญหาเรื่องการจัดการผักตบชวา เป็นสิ่งเร่งด่วนที่ชุมชนต้องการดำเนินการ จากการระดมความคิดการจัดการผักตบชวานำมาต่อยอดในการสร้างอาชีพให้กับชุมชน การขับเคลื่อนโครงการจึงเริ่มดำเนินในพื้นที่ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงของสหกรณ์หมู่บ้านสหพร ตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีความพร้อมและอยู่ในพื้นที่เป้าหมาย เริ่มดำเนินโครงการเพื่อพัฒนาพื้นที่เป้าหมายให้เป็นพื้นที่เกษตรปลอดภัย และนำผักตบชวามาแปรรูปเพื่อใช้เกิดประโยชน์ ซึ่งการดำเนินโครงการแกนนำชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมตลอดการดำเนินงาน และเป็นการฝึกฝนให้นักศึกษาเกิดการพัฒนาศักยภาพของตนนอกห้องเรียน ด้วยการนำเอาความรู้ในสาขาของตนมาปรับใช้ และบูรณาการร่วมกันในการพัฒนาชุมชน
- เราทำอะไรบ้าง
การดำเนินโครงการนักศึกษารากแก้วมหิดลได้ลงพื้นที่สำรวจและดูสภาพพื้นที่เบื้องต้นร่วมกับแกนนำชุมชน ณ ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงของสหกรณ์หมู่บ้านสหพร เพื่อเก็บข้อมูลในการดำเนินโครงการ จากการรวบรวมข้อมูลและวิเคราะข้อมูลนักศึกษารากแก้วมหิดลและบุคคลากร ได้เขียนโครงการและแผนการดำเนินโครงการและนำเสนอให้แก่ผู้นำชุมชน ซึ่งได้ร่วมกับระดมความคิดโครงการเสร็จสมบูรณ์ตรงความต้องการของชุมชน (ณ หมู่บ้านสหพร) นักศึกษารากแก้วได้เริ่มดำเนินโครงการตามแผนงาน ดังนี้
(1) นักศึกษารากแก้วมหิดล และบุคลาการลงพื้นที่เก็บตัวอย่างในพื้นที่แปลงเกษตรโครงการเดินตามรอยพ่อ อยู่อย่างพอเพียง ณ หมู่ 4 ตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม และน้ำจากคลองโยงและคลองกำนันขาวไปวิเคราะห์คุณภาพและวางแผนการพัฒนาดินและน้ำในบริเวณนี้ต่อไป
(2) นักศึกษารากแก้วมหิดลนำเสนอผลการวิเคราะห์ดินและน้ำที่ได้วิเคราะห์จากห้องฏิบัติการให้กับผู้นำชุมชนและชาวบ้านได้รับฟัง พร้อมแลกเปลี่ยนเรียนรู้วิธีการฟื้นฟูบำรุงดินและน้ำจากผู้นำชุมชนร่วมกัน
(3) นักศึกษารากแก้วมหิดลและนักศึกษาจิตอาสามหิดลได้ร่วมกันเก็บผักตบชวาในคลองโยงและคลองกำนันขาวแล้วนำมาทำเป็นดินพร้อมปลูกผักตบชวา เพื่อนำมาใช้ในแปลงปลูกผักปลอดสารต่อไป
(4) นักศึกษารากแก้วปลูกผักคะน้าและกวางตุ้ง ลงในแปลงเพื่อทดสอบดินพร้อมปลูกผักตบชวา จำนวน 4 แปลง โดยแปลงผักทั้งหมดปลอดสารเคมี และดำเนินการเก็บผักปลอดสารมาจำหน่ายบุคลากรของมาวิทยาลัยมหิดล
- ทำแล้วได้อะไร
การดำเนินโครงการเกษตรและสิ่งแวดล้อม นักศึกษารากแก้วได้ฝึกปฏิบัติการทำงานในพื้นที่ร่วมกับชุมชน ได้เรียนรู้กระบวนการทำงานอย่างมีส่วนร่วมกับชุมชน จากกระบวนการทำงานได้เรียนรู้วิธีการวิเคราะห์คุณภาพดินและน้ำจากห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ และได้คืนผลการวิเคราะห์คุณภาพดินและน้ำกับชุมชน ซึ่งชุมชนสามารถนำผลเป็นข้อมูลเบื้องต้นในการพัฒนาพื้นที่เกษตรต่อไป อีกทั้งจากการนำผักตบชวามาทดลองทำดินพร้อมปลูก ได้ดินพร้อมปลูกมา 1 ชนิด ที่สามารถนำมาใช้ในแปลงปลูกผักปลอดสารได้ ผลผลิตที่ได้จากแปลงทดลองนักศึกษารากแก้วได้ทดลองนำมาจำหน่ายทำการตลาดเล็กในกลุ่มบุคลากรมหาวิทยาลัยมหิดล ได้แบบแผนการตลาดของผักปลอดสารเพื่อการพัฒนาต่อไปในโครงการระยะที่ 2
- อะไรที่ Work ไม่ Work
จุดเด่น
การดำเนินโครงการได้รับความร่วมมือจากแกนนำชุมชนในการดำเนินโครงการ และได้รับความร่วมมือจากคณะสิ่งแวดล้อมที่นำองค์ความรู้มาช่วยการดำเนินโครงการ ซึ่งการดำเนินโครงการนี้เป็นความต้องการของชุมชนและผลผลิตที่เกิดขึ้นชุมชนสามารถนำไปต่อยอดได้
อุปสรรค
การดำเนินโครงการต้องทำงานอย่างต่อเนื่องและลงพื้นที่บ่อยครั้ง ซึ่งอาจจะเป็นการดำเนินงานที่หนักไปสำหรับนักศึกษาที่มีภาระด้านการเรียนมาก
3.2 ยุทธศาสตร์ที่ 2 การส่งเสริมการขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการศึกษา
3.2.1 โครงการรากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล
3.2.1.1 โครงสร้าง
การสร้างทีมนักศึกษารากแก้วมหิดล เป็นกลไกลสำคัญในการพัฒนาและส่งเสริมการสร้างเครือข่ายระหว่างนักศึกษาจากหลากหลายคณะในการนำองค์ความรู้ไปพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง บริหารงานโดยคณะกรรมการนักศึกษาโครงการรากแก้วที่มาจากหลายคณะ (รูปที่ 7 และรูปที่ 8)
3.2.1.2 พัฒนาการของชมรม
นักศึกษารากแก้วมหิดลมีโครงสร้างการทำงานที่ได้ร่วมกันพัฒนา ในการบริหารจัดการของกลุ่มรากแก้วมหิดล ในการขับเคลื่อนงานที่มีแบบแผนหน้าที่ความรับผิดชอบที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น
3.2.1.3 การบริหารจัดการสมาชิก
จากโครงสร้างการบริหารงานของนักศึกษารากแก้ว มีรายละเอียดการทำงาน ประกอบด้วย
- ประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– บริหารงานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ดำเนินไปด้วยความเรียบร้อย
– เป็นผู้แทนของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในการดำเนินงานร่วมกับมหาวิทยาลัย หน่วยงานภายในและหน่วยงานภายนอก
– วางแผนและกำหนดเป้าหมายการดำเนินงาน ของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล
– ควบคุมและดูแลการดำเนินงานของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– เป็นประธานในที่ประชุมคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– แต่งตั้งผู้ทำงานเฉพาะกิจที่จะเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินงานของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ตามความจำเป็น โดยได้รับความเห็นชอบจากการประชุมคณะกรรมการโครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยพลังนิสิตนักศึกษา
– พิจารณารายงานสรุปการดำเนินงานโครงการและนำเสนอต่อที่ประชุมโครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยพลังนิสิตนักศึกษา
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
โครงสร้างการบริหารจัดการโครงการรากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล
รายชื่อสมาชิกตามโครงสร้างโครงการรากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล
- รองประธานฯ ฝ่ายบริหาร มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– เป็นผู้ช่วยประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในกิจกรรมต่างๆ ที่ประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มอบหมาย
– ทำหน้าที่แทนประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในกรณีที่ประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดลไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้
– ควบคุมและดูแลการดำเนินงานด้าน เลขานุการ เหรัญญิก และประชาสัมพันธ์ ของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– รายงานผลและสรุปผลการดำเนินงานของฝ่ายบริหารต่อที่ประชุมคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
- รองประธานฯ ฝ่ายจัดการองค์ความรู้ มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– เป็นผู้ช่วยประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในกิจกรรมต่างๆ ที่ประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มอบหมาย
– ทำหน้าที่แทนประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในกรณีที่ประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดลไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้
– ควบคุมและดูแลการดำเนินงานด้านการจัดการองค์ความรู้ ของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– รายงานผลและสรุปผลการดำเนินงานของฝ่ายจัดการองค์ความรู้ต่อที่ประชุมคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
- รองประธานฯ พัฒนาโครงการ มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– เป็นผู้ช่วยประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในกิจกรรมต่างๆ ที่ประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มอบหมาย
– ทำหน้าที่แทนประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในกรณีที่ประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดลไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้
– ควบคุมและดูแลการดำเนินงานด้านการพัฒนาโครงการในพื้นที่เป้าหมายการดำเนินงานโครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยพลังนิสิตนักศึกษา ของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– รายงานผลและสรุปผลการดำเนินงานของฝ่ายพัฒนาโครงการต่อที่ประชุมคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
- เลขานุการคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– เชิญประชุม บันทึกการประชุมพร้อมเสนอรายงานการประชุมให้แก่อาจารย์ที่ปรึกษาคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ทราบหลังจากเสร็จสิ้นการประชุม ภายใน 10 วัน
– รับส่ง และโต้ตอบหนังสือ จากหน่วยงานภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย โดยมีเจ้าหน้าที่จากกลุ่มภารกิจวิจัยและพัฒนาชุมชนของมหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับกองกิจการนักศึกษา เป็นที่ปรึกษา
– รวบรวมและสรุปผลการดำเนินงานโครงการเสนอต่อประธานคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ภายใน 20 วันหลังเสร็จสิ้นการดำเนินโครงการ
– แจ้งกำหนดการประชุมให้กับอาจารย์ที่ปรึกษา รองประธานฯ ทุกฝ่าย และคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
- เหรัญญิกคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– รับผิดชอบเกี่ยวกับการเงินของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– รับและเบิกจ่ายเงินของการดำเนินโครงการ/กิจกรรมต่างๆของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– จัดทำและติดตาม รวบรวมและเก็บรักษาเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการเงินของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– จัดทำรายงานสรุปการใช้จ่ายเงินของแต่ละโครงการ หลังเสร็จสิ้นการดำเนินโครงการภายใน 10 วัน และเสนอต่ออาจารย์ที่ปรึกษาคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล และส่งข้อมูลรายงานสรุปการใช้จ่ายนี้ให้กับเลขานุการคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อจัดทำรายงานสรุปผลการดำเนินงานโครงการนั้นๆต่อไป
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
- ประชาสัมพันธ์คณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– รับผิดชอบในการจัดทำสื่อประชาสัมพันธ์โครงการ/กิจกรรม ต่างๆ ของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ให้นักศึกษา อาจารย์ เจ้าหน้าที่ และบุคลคลภายนอกได้รับทราบ
– เผยแพร่เกียรติคุณ และผลงานของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– ติดต่อประสานกับหน่วยงานภายในมหาวิทยาลัย เรื่องการขอใช้สถานที่และสิ่งอำนวยความสะดวกประสานงาน และ/หรือ เป็นผู้จัดกิจกรรมสันทนาการของโครงการ/กิจกรรมต่างๆ ของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ให้สอดคล้องกับนโยบายของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล
– ประสานงานและ/หรือจัดเตรียมอุปกรณ์โสตทัศนูปกรณ์
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
- คณะกรรมการฝ่ายจัดการองค์ความรู้ คณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– เก็บรักษาเอกสารสิ่งพิมพ์และทำสำเนาเก็บไว้ที่เลขานุการคณะกรรมการนักศึกษารากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล จำนวน 1 ฉบับ
– เก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับ ที่มา วัตถุประสงค์ นโยบาย แผนการดำเนินงาน รายงานสรุปผลการดำเนินงานของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในการขับเคลื่อนโครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยพลังนิสิตนักศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล
– เป็นสื่อกลางในการให้ข้อมูลเกี่ยวกับการดำเนินงานของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ในการขับเคลื่อนโครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยพลังนิสิตนักศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล
– รับผิดชอบการลงทะเบียนของโครงการ/กิจกรรม ต่างๆ
– รับผิดชอบการประเมินผลการดำเนินงานโครงการ/กิจกรรม ต่างๆ ตั้งแต่การจัดเตรียมแบบประเมิน การดำเนินการประเมินผล และจัดทำสรุปรายงานผลการประเมิน พร้อมทั้งส่งสรุปผลการประเมินให้กับเลขานุการเพื่อจัดทำรายงานสรุปผลการดำเนินโครงการ/กิจกรรมนั้นๆ ต่อไป
– สนับสนุนการดำเนินงานของฝ่ายจัดการองค์ความรู้
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
- คณะกรรมการฝ่ายพัฒนาโครงการ คณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล มีอำนาจและหน้าที่ดังนี้
– ประสานงาน และ/หรือดำเนินการจัดโครงการ/กิจกรรมต่างๆ ของคณะกรรมการนักศึกษารากแก้ว มหาวิทยาลัยมหิดล ให้สอดคล้องกับแผนการดำเนินงานโครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยพลังนิสิตนักศึกษา ของมหาวิทยาลัยมหิดล
– จัดทำเอกสารเสนอโครงการ โดยมีอาจารย์ที่ปรึกษาคณะกรรมการนักศึกษารากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล เป็นที่ปรึกษา และส่งต่อมายังกองกิจการนักศึกษา และกลุ่มภารกิจวิจัยและพัฒนาชุมชนของมหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อพิจารณาต่อไป
– ดูแลกำหนดการ และอำนวยความสะดวกต่างๆ ของโครงการ/กิจกรรม
– สนับสนุนการดำเนินงานของฝ่ายจัดการองค์ความรู้
– ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ที่ปรึกษา
3.2.1.4 กิจกรรมพัฒนานักศึกษา
- บทนำ
มหาวิทยาลัยมหิดลและมูลนิธิรากแก้ว ได้ร่วมกันพัฒนานักศึกษารากแล้วมหิดล ในด้านความรู้ความเข้าใจเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง และการนำนักศึกษาไปศึกษาดูงานในพื้นที่จริงเพื่อเรียนรู้การทำงานจากพื้นที่ต้นแบบ และขั้นตอนกระบวนการทำงานอย่างมีส่วนร่วมกับชุมชน สิ่งสำคัญในการขับเคลื่อนงานคือการสานสัมพันธ์ระหว่างคณะทำงานรากแก้วมหิดลเพื่อให้เกิดภาวะการเป็นผู้นำและเรียนรู้การทำงานร่วมกับผู้อื่น อีกทั้งการพัฒนาโครงการและวางแผนการขับเคลื่อนงานของนักศึกษารากแก้ว
- เราทำอะไรบ้าง
เริ่มต้นจากการที่นักศึกษารากแก้วมหิดลได้จัดกิจกรรมสัมมนาผู้นำนิสิตนักศึกษาสู่การเรียนรู้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ณ จังหวัดอุดรธานี และจังหวัดขอนแก่น กิจกรรมนี้ได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิรากแก้ว ที่พานักศึกษาไปศึกษาดูงานโครงการบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืนที่อ่างเก็บน้ำห้วยคล้าย จังหวัดอุดรธานี และโครงการพัฒนาและจัดหาน้ำ ตำบลทุ่งโป่ง อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น จากนั้นนักศึกษาได้จัดกิจกรรม “เรียนรู้วิถีชุมชน คนริมคลอง” ณ คลองมหาสวัสดิ์ เป็นการนำนักศึกษาสมาชิกใหม่ของรากแก้วลงสำรวจและทำความเข้าใจพื้นที่เป้าหมายของอำเภอพุทธมณฑล เมื่อได้สมาชิกใหม่แล้วจึงได้จัดกิจกรรม “Rakkaew Transformative camp 2016” ณ วังมนัสรีสอร์ท จังหวัดสมุทรสงคราม เพื่อสร้างนักศึกษาให้เกิดภาวะผู้นำที่สามารถเข้าใจและทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ จากนั้นได้จัดกิจกรรม “เสริมทักษะการเรียนรู้การทำงานร่วมกับชุมชน ครั้งที่ 2” เพื่อให้นักศึกษามหาวิทยาลัยมหิดล ทั้ง 4 วิทยาเขตไปเรียนรู้วิถีชีวิตชุมชนและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ณ โครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อ.โพธาราม จ.ราชบุรี จากนั้นนักศึกษารากแก้วมหิดลศาลายาได้ไปนำเสนอโครงสร้างและผังการทำงานของทีมนักศึกษารากแก้วมหิดลให้นักศึกษามหิดลวิทยาเขตกาญจนบุรีได้รู้จักและสนใจที่จะเข้าร่วมมาเป็นสมาชิกใหม่ผ่านกิจกรรม “เรียนรู้เพื่อพัฒนาชุมชน สำหรับนิสิตนักศึกษา” ณ มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี จากนั้นเป็นกิจกรรม “สัมมนาผู้นำนิสิตนักศึกษาและกิจกรรมเสริมทักษะการบริหารจัดการโครงการและการพัฒนาโครงการขับเคลื่อนการพัฒนาให้แก่นิสิตนักศึกษา (Skill 1)” ที่จัดขึ้นเพื่อให้นิสิตนักศึกษาสถาบันการศึกษาภาคกลาง จำนวนทั้งสิ้น 14 สถาบัน เข้าร่วมโครงการฯ ณ มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตศาลายา และจังหวัดปทุมธานี ต่อมาได้จัดกิจกรรม “Rakkaew Next Gen Camp ค่ายพัฒนานักศึกษาเพื่อการพัฒนาชุมชน” ณ มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา และพื้นที่คลองมหาสวัสดิ์ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ตัวแทนทีมงานโครงการรากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล เข้าร่วมงานมหกรรมรวมพลังนิสิตนักศึกษาขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อนำเสนอการดำเนินงานของมหาวิทยาลัยมหิดลและยังเป็นการประชาสัมพันธ์ และเผยแพร่ การท่องเที่ยวและจำหน่ายสินค้าท้องถิ่นการท่องเที่ยวเชิงเกษตร ชุมชนคลองมหาสวัสดิ์ ในงานมหกรรมรวมพลังนิสิตนักศึกษา ขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง ณ อาคารตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ณ อาคารตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
- ทำแล้วได้อะไร
นักศึกษารากแก้วที่ได้เรียนรู้แนวทางการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ และจากการที่นักศึกษาได้เข้าร่วมกิจกรรมเรียนรู้วิถีชุมชนทั้งอำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม และพื้นที่เป้าหมายของมหาวิทยาลัยมหิดลวิทยาเขตกาญจนบุรี กิจกรรมดังกล่าวนี้นักศึกษาได้ไปสำรวจพื้นที่เป้าหมายด้วยตนเองทำให้นักศึกษาได้มองเห็นถึงปัญหาของชุมชนโดยรอบที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน และร่วมกันคิดหาแนวทางการแก้ไขปัญหาร่วมกับชุมชน ทั้งส่งเสริมให้นักศึกษาบูรณาการองค์ความรู้จากแต่ศาสตร์ลงไปช่วยเหลือชุมชนโดยรอบมหาวิทยาลัย และยังสามารถคิดพัฒนาโครงการที่เกิดจากปัญหาหรือความต้องการของชุมชนอย่างมีระบบ มีขั้นตอน กระบวนการทำงานอย่างรอบคอบ ในส่วนของกิจกรรม Rakkaew Transformative camp ในส่วนของการสัมมนาผู้นำนิสิตนักศึกษาและกิจกรรมเสริมทักษะการบริหารจัดการโครงการและการพัฒนาโครงการขับเคลื่อนการพัฒนาให้แก่นิสิตนักศึกษา ทำให้นักศึกษาได้พัฒนาภาวะผู้นำบนพื้นฐานของศักยภาพของตนเอง และฝึกทักษะการทำงานร่วมกันบนพื้นฐานความแตกต่างของผู้อื่น สร้างความสัมพันธ์ระหว่างนักศึกษาจากหลากคณะหลายสถาบันให้สามารถทำงานร่วมกัน อีกทั้งยังเป็นการสร้างทีมนักศึกษารากแก้วในรุ่นต่อไปอีกด้วย
- อะไรที่ Work ไม่ Work
จุดเด่น
นักศึกษาได้มีการรวมกลุ่มกันดำเนินโครงการในทุกขั้นตอน ตั้งแต่ขั้นตอนการหาปัญหาในชุมชน จัดเวทีระดมความคิดจากคนในชุมชน วางแผนเพื่อเขียนโครงการ ดำเนินโครงการตามแผน รวมทั้งการสรุปงาน ทำให้นักศึกษาได้รู้จักการทำงานอย่างเป็นระบบเป็นขั้นตอน รู้จักวิธีการทำงานกับชุมชนที่ถูกต้อง
อุปสรรค
เนื่องจากนักศึกษารากแก้วมหิดลประกอบไปด้วยนักศึกษาภาคปกติและนักศึกษาภาคนานาชาติที่มีตารางการเรียนที่ไม่ตรงกัน จึงเป็นอุปสรรคในการทำงานร่วมกันบ้าง และด้วยรายวิชาการเรียนที่หนักทำให้นักศึกษาเข้ามาร่วมกิจกรรมได้ไม่สม่ำเสมอ ไม่ต่อเนื่อง จึงทำให้การดำเนินโครงการอาจมีความล่าช้าไป อีกทั้งกรอบการทำงานที่กว้างและหนักเกินไปสำหรับนักศึกษา
3.2.1.5 ผลการประเมินการเข้าร่วมกิจกรรม (VOC)
จากการสำรวจความคิดเห็นนักศึกษารากแก้วมหิดล ในการร่วมดำเนินโครงการการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยพลังนิสิตนักศึกษา ผลการสำรวจนักศึกษาจำนวน 20 คน มีรายละเอียด ดังตารางที่ 3
ตารางที่ 3 ผลการประเมินการเข้าร่วมกิจกรรมโครงการรากแก้วมหาวิทยาลัยมหิดล
ประเด็น | ร้อยละคะแนนความพึงพอใจ |
1) โครงการรากแก้ว เป็นโครงการที่มีประโยชน์ต่อสังคม | 4.2 |
2) โครงการรากแก้ว ช่วยให้ท่านสามารถนำเอาความรู้ไปใช้ในชีวิตจริงได้ | 3.95 |
3) ท่านสามารถนำเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาใช้ในชีวิตประจำวันได้ | 4.2 |
4) ท่านสามารถนำเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาประยุกต์ใช้ในสาขาวิชาที่เรียนได้ | 4 |
5) โครงการรากแก้วมีกิจกรรมที่น่าสนใจให้ท่านทั่วไปเข้าร่วม | 4.25 |
6) การเข้าร่วมโครงการรากแก้วทำให้ ประสิทธิภาพในการเรียนน้อยลง | 2.7 |
7) การเข้าร่วมโครงการรากแก้วทำให้เสียเวลาพักผ่อนส่วนตัว | 3 |
8) กิจกรรมของโครงการรากแก้ว มีภาระงานที่มากเกินไป | 2.85 |
9) การเข้าร่วมกิจกรรมได้รับผลไม่ตรงตามความคาดหวังของท่าน | 2.95 |
10) ท่านมีความพึงพอใจที่ได้เข้าร่วมโครงการรากแก้ว | 4.6 |
หมายเหตุ: Likert scale ในการลำดับความเห็นด้วยโดย จากมาก (5) ไปน้อย (1)
– ข้อเสนอแนะถึง อาจารย์ที่ปรึกษาโครงการรากแก้ว และกองกิจการนักศึกษา
กรอบการทำงานของรากแก้วมหิดลใหญ่เกินไป แต่การดำเนินโครงการได้รับการสนับสนุนจากอาจารย์ เจ้าหน้าที่ของงานพันธกิจสัมพันธ์ฯ และกองกิจการนักศึกษา ทำให้สามารถดำเนินโครงการสำเร็จได้ การได้ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของรากแก้วมหิดลเป็นการเสริมประสบการณ์นอกเหนือจากการเรียน และฝึกปฏิบัติการทำงานร่วมกับชุมชนและผู้อื่นได้เป็นอย่างดี
– ข้อเสนอแนะถึง มูลนิธิรากแก้ว
มูลนิธิรากแก้วควรมีความชัดเจนในการทำงาน และสื่อสารถึงบทบาทของมูลนิธิชัดเจนในเรื่องความร่วมมือ หลักในการปฏิบัติงานและการสนับสนุนด้านต่างๆทั้งในทางหลักการ และปฏิบัติ การสร้างแรงจูงใจเป็นสิ่งสำคัญ