ม.มหิดลค้นพบ “พืชจิ๋ว” บำบัดโลหะหนักครั้งแรก

ในวันที่โลกร้อนระอุ จน “สีเขียว“ เริ่มหายไปจากโลก ว่ากันว่า ถ้า “มอสส์“ ซึ่งเป็นพืชขนาดเล็ก ไม่มีท่อลำเลียงที่เคยพบโดยทั่วไปในธรรมชาติสูญหายไปจากโลก อาจหมายถึง “หายนะ“ ที่มีต่อโลกด้วยในที่สุด

ด้วยการค้นพบครั้งแรก โดย โครงการจัดตั้งวิทยาเขตนครสวรรค์ มหาวิทยาลัยมหิดล ถึงคุณสมบัติอันน่ามหัศจรรย์ของ “มอสส์ทองแดง” (Rare copper moss; Scopelophila cataractae) ซึ่งเป็นชนิดมอสส์หายาก ที่สามารถใช้ในการบำบัดโลหะหนัก เชื่อมั่นว่าจะสามารถแปรเปลี่ยนเป็นพลังช่วยต่อชีวิตมนุษย์ – ชีวิตโลกได้ต่อไป

รองศาสตราจารย์ ดร.วีระเดช มีอินเกิด อาจารย์ประจำหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีเกษตรและสิ่งแวดล้อม โครงการจัดตั้งวิทยาเขตนครสวรรค์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้กล่าวถึงการค้นพบพืชจิ๋ว “มอสส์ทองแดง“ ที่สามารถใช้ในการบำบัดโลหะหนัก จนได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการนานาชาติหลายครั้งในเวลาต่อมาว่า โดยได้ค้นพบขณะลงพื้นที่น้ำตก – ลำธาร บริเวณวัดผาลาด ดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ พร้อมนักวิจัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ นำโดย อาจารย์ ดร.นรินทร์ พรินทรากุล

รองศาสตราจารย์ ดร.วีระเดช มีอินเกิด เล่าว่า ได้เก็บตัวอย่างมอสส์ทองแดง มาศึกษาต่อในห้องปฏิบัติการเพื่อดูโครงสร้าง และโอกาสการนำไปใช้ประโยชน์ โดยพบว่ามอสส์ทองแดง แม้จะจัดเป็น “พืชจิ๋ว” แต่ก็มีความทนทาน ปรับตัวได้ และสามารถใช้บำบัดโลหะหนักชนิดต่างๆ อาทิ ทองแดง และแคดเมียม ฯลฯ ได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังสามารถนำไปใช้เป็นดัชนีชีวภาพเพื่อประเมินผลกระทบมลภาวะ

เนื่องด้วยมอสส์ทองแดง มีโครงสร้างที่ไร้ผนังเคลือบเซลล์ จึงทำให้สามารถดึงเอาโลหะหนักเข้าไปเก็บไว้ในเซลล์ได้เป็นจำนวนมากถึงประมาณ 1 หมื่นมิลลิกรัมต่อ 1 กิโลกรัม (มิลลิกรัม/กิโลกรัม) ซึ่งมีศักยภาพสูงกว่าพืชที่มีขนาดใหญ่กว่า

โดยทีมวิจัยยังดำเนินงานวิจัยเพื่อตรวจสอบศักยภาพของมอสส์อีกหลายชนิด ในพื้นที่ลุ่มน้ำแม่ตาว อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ซึ่งมีรายงานการปนเปื้อนแคดเมียม และสังกะสี เป็นระยะเวลาหลายสิบปี จากการสำรวจ ยังพบมอสส์ชนิด Bryum coronatum ที่สะสมปริมาณสังกะสีในเนื้อเยื่อมากกว่า 300,000 มิลลิกรัม/กิโลกรัม และ Philonotis thwitessii สะสมปริมาณแคดเมียมถึง 50 มิลลิกรัม/กิโลกรัม ซึ่งเหมาะในการนำมาใช้เป็นพืชบำบัดโลหะหนัก และดัชนีชีวภาพได้

นอกจากนี้ การค้นพบคริสต์มาสมอสส์ Christmas Moss (Vesicularia montagnei) ยังเป็นพืชจิ๋วที่สามารถใช้ประโยชน์ในเชิงเศรษฐกิจ โดยสามารถปลูกขยายพันธุ์ได้ในปริมาณมาก จึงสามารถนำมาใช้ตกแต่งอาคาร สถานที่ และน้ำตกเพื่อให้เกิดทัศนียภาพที่สวยงาม โดยที่ผ่านมา มหาวิทยาลัยมหิดล โดย โครงการจัดตั้งวิทยาเขตนครสวรรค์ ได้จัดบริการวิชาการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ประชาชนชาวนครสวรรค์ และผู้สนใจ ให้ได้เรียนรู้ถึงวิธีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อขยายพันธุ์ “พืชจิ๋ว“ เพื่อสร้างรายได้ และความยั่งยืนให้แก่ชุมชน

ก่อนที่ความหวังสุดท้ายของโลกจะหายไป เพียงร่วมสร้างพื้นที่สีเขียวทดแทนสิ่งที่ขาดหาย เชื่อว่าอนาคตของโลก อาจกอบกู้ได้จาก “พืชจิ๋ว“

มหาวิทยาลัยมหิดล พร้อมทำหน้าที่ “ปัญญาของแผ่นดิน” มอบองค์ความรู้ที่เป็นประโยชน์ และใช้ได้จริง พร้อมร่วมสร้างโลกสีเขียว คืนชีวิตให้กับธรรมชาติ เพื่อการดำรงอยู่ของทุกชีวิต

ติดตามข่าวสารที่น่าสนใจจากมหาวิทยาลัยมหิดลได้ที่ www.mahidol.ac.th

ข่าวได้รับการเผยแพร่ทางสื่อมวลชน

1.LINE TODAY 27-10-66 https://liff.line.me/1454988218-NjbXbq18/v2/article/EX5Xy9Q?utm_source=copyshare

2.ไทยรัฐ (กรอบบ่าย) 28-10-66 หน้า 7 https://op.mahidol.ac.th/ga/wp-content/uploads/twitter/news-2023-10-27-1.pdf

https://www.thairath.co.th/news/local/2735965

3.กรุงเทพธุรกิจ 27-10-66 https://www.bangkokbiznews.com/tech/innovation/1095785

4.ผู้จัดการออนไลน์ 27-10-66 https://mgronline.com/qol/detail/9660000096750

5.นิตยสารสาระวิทย์ 25-10-66 https://www.nstda.or.th/sci2pub/rare-copper-moss/

6.Topnews30-10-66 https://www.topnews.co.th/news/832206

https://www.facebook.com/100063937246680/posts/pfbid02cXwAL6VLh5Ayz7TSUKUVmhWv1HGwdyJsnWC3NtAmcUwQ17LBQ48HCo2vsMBMBXUUl/?mibextid=x4r0xg

7.Environman 26-10-66https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid024jcBHDBPgrRs56SRxqyHiUhJSjPUshUDHsUb53D2hf2bduWxmM1bHibFW8CxDnnl&id=100069969091464&mibextid=x4r0xg

8.To more lifes 6-11-66 https://www.tomorelifes.com/content/30141