ม.มหิดลเตรียมประสาน 2 พลังรพ.สัตว์มุ่งสู่มาตรฐาน ISO 9001:2015
07/07/2025
ม.มหิดลค้นพบ “พืชจิ๋ว” บำบัดโลหะหนักครั้งแรก
07/07/2025
มหาวิทยาลัยมหิดล โดย คณะเวชศาสตร์เขตร้อน เป็นสถาบันโรคเขตร้อนชั้นนำระดับนานาชาติ ที่สร้างสรรค์และพัฒนานวัตกรรมตรวจหาไข่หนอนพยาธิและซีสต์โปรโตซัวด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่ครอบคลุมมากที่สุด ถึง 34 ชนิด ด้วยข้อมูลที่มีประสิทธิภาพเพื่อการต่อยอดวิจัยค้นคว้า
รองศาสตราจารย์ ดร. นายแพทย์ดร วัฒนกุลพานิชย์ หัวหน้าภาควิชาปรสิตหนอนพยาธิ คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เปิดเผยถึงผลงานวิจัยล่าสุด “นวัตกรรมตรวจหาไข่หนอนพยาธิและซีสต์โปรโตซัวด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI)” ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการนานาชาติ ร่วมกับ วิทยาลัยนวัตกรรมการผลิตขั้นสูง สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (KMITL)
โดยทำให้คนไทยและทั่วโลก ได้มีชุดฐานข้อมูลภาพไข่หนอนพยาธิและซีสต์โปรโตซัวที่สามารถสืบค้นได้มากถึง 34 ชนิด ซึ่งครอบคลุมไข่หนอนพยาธิที่พบบ่อยมากที่สุด อาทิ พยาธิไส้เดือน พยาธิปากขอ พยาธิแส้ม้า พยาธิตัวตืด รวมทั้งพยาธิใบไม้ในตับ ที่ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดี ซึ่งพบมากในคนไทยที่มีพฤติกรรมรับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ
ความท้าทายในการสร้างสรรค์และพัฒนาผลงานอยู่ที่การสอดประสานการทำงานร่วมกันระหว่างแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านปรสิตหนอนพยาธิและโรคเขตร้อน และวิศวกรในทีมวิจัยจากสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง ที่จะต้องเตรียมภาพตัวอย่างไข่หนอนพยาธิและซีสต์โปรโตซัวชนิดต่างๆ ไม่น้อยกว่า 500 ภาพในแต่ละชนิด เพื่อป้อน AI ให้เกิดการเรียนรู้ผ่านเทคนิคการขยายข้อมูล
ซึ่งเป็นการเพิ่มจำนวนข้อมูลภาพให้มีจำนวนมากขึ้นหลายๆ เท่าจากข้อมูลเดิมเพื่อให้เพียงพอต่อการนำไปใช้ฝึกโปรแกรม CiRa CORE ของ AI ให้มีขีดความสามารถในการตรวจหาผลิตผลของเชื้อพยาธิปรสิตในอุจจาระได้อย่างถูกต้อง มีความแม่นยำสูง ซึ่งมักใช้ในการขยายข้อมูลเข้าช่วยเพื่อให้ได้ข้อมูลเพียงพอต่อความต้องการ
ในการศึกษานี้ได้ใช้เทคนิค 4 แบบในการสังเคราะห์รูปภาพ (Augmentation) ได้แก่ การหมุนรูปภาพเดิม (Rotation) เปลี่ยนสภาพแสงในภาพ (Contrast) ปรับความชัดของภาพ (Blur) นอกจากนี้ ยังใช้เทคนิคในการใส่การรบกวนไปในภาพ (Noise)
ดังนั้น ภาพหนึ่งภาพสามารถสร้างเป็นข้อมูลภาพที่แตกต่างกันหลายๆ ภาพ เมื่อนำข้อมูลที่ได้จากการขยายข้อมูล รวมเข้ากับข้อมูลภาพชุดเดิมที่มีไปใช้ในการฝึกสอน ผลที่ได้แสดงให้เห็นว่าการขยายข้อมูลภาพ ช่วยเพิ่มความแม่นยำให้กับปัญญาประดิษฐ์ในการเรียนรู้เชิงลึกอย่างมาก ช่วยให้ปัญญาประดิษฐ์มีความชาญฉลาดในการจัดการกับภาพที่ได้เจอในหลายรูปแบบ และสามารถจำแนกแยกแยะวัตถุเป้าหมายได้ด้วย
ในฐานะแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านปรสิตหนอนพยาธิและโรคเขตร้อน รองศาสตราจารย์ ดร. นายแพทย์ดร วัฒนกุลพานิชย์ ได้กล่าวฝากเตือนทิ้งท้ายให้ประชาชนที่มีพฤติกรรมรับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ พึงระวังการปนเปื้อนไข่พยาธิและตัวอ่อน บ่อยครั้งที่ผู้ป่วยต้องเข้ารับการรักษาด้วยอาการผิดปกติที่ยากต่อการหาข้อสรุป แต่ในที่สุดมักได้รับคำตอบด้วยสาเหตุจากการติดเชื้อปรสิต
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอาหารทะเล ที่หลายคนมักมีความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนว่า ความเค็มจากน้ำทะเลจะทำให้เชื้อโรคและปรสิตอยู่ไม่ได้ แต่แท้ที่จริงแล้วอาหารทะเลที่ปรุงไม่สุก และรับประทานแบบสุกๆ ดิบๆ อาจติดเชื้อ “พยาธิอะนิซาคิส” (Anisakis spp.) ที่ทำให้เกิดอาหารปวดท้องจากการไชเคลื่อนที่ของตัวพยาธิคล้ายอาการของกระเพาะอาหารอักเสบ
มหาวิทยาลัยมหิดล โดย โรงพยาบาลเขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน พร้อมทำหน้าที่ “ปัญญาของแผ่นดิน“ ตามปณิธานฯ ให้บริการตรวจรักษา ตลอดจนให้คำปรึกษา ที่ครบวงจร ในวัน และเวลาราชการ นัดหมายออนไลน์ได้ที่ www.tm.mahidol.ac.th
ติดตามข่าวสารที่น่าสนใจจากมหาวิทยาลัยมหิดลได้ที่ www.mahidol.ac.th
ข่าวได้รับการเผยแพร่ทางสื่อมวลชน
1.ผู้จัดการออนไลน์ 25-10-66 https://mgronline.com/qol/detail/9660000095921
2.นิตยสารสาระวิทย์ 25-10-66 https://www.nstda.or.th/sci2pub/ai-anisakis-spp/
3.เมดิคอลโฟกัส 7-11-66 https://www.medicalfocusth.com/main/index.php?page=news.read&type=1&id=1777&fbclid=IwAR0XRxQa9JMxwz2kxKmmsscbMIz-0f4ABnzeQhfbS-44APx_wXGQn0DoZVc
4.คอลัมน์ถูกทุกข้อ นสพ.ไทยโพสต์ 13-11-66 หน้า 5 https://op.mahidol.ac.th/ga/wp-content/uploads/twitter/news-2023-11-15-1.pdf?fbclid=IwAR0VpmLi7DpGUb0_dP_Aa_UizhTrEL8SVnkd0aTAKJnGqVQ6Sj8HQ-nXOTo
5.คอลัมน์ Radar วารสารวงการแพทย์ หน้า 23 – 24 https://op.mahidol.ac.th/ga/wp-content/uploads/twitter/news-2023-12-7-3.pdf?fbclid=IwAR2f6uKYpdWw_rYrHOIXShrVfwMZbHNEMiL01P0BhaeqEf9h9pXhvxZikl4