ม.มหิดลคิดค้น ‘สมการประเมินคาร์บอนเครดิต’ลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกเชิงลึก
07/07/2025
ม.มหิดลวิจัยค้นพบ’สารสังเคราะห์จากสมุนไพรไทย’ต้านภาวะไตเสื่อมจากเบาหวาน
07/07/2025
ด้วยเทคโนโลยีทางอาหาร เปลี่ยน “ข้าวหอมมะลิไทย” ให้เป็นนวัตกรรม “อาหารโฟมโปรตีนสูงเพื่อผู้สูงวัย” ผลงานโดยอาจารย์นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหิดล จะทำให้ “ข้าวหอมมะลิไทย” ได้เพิ่มมูลค่า และยกระดับคุณภาพชีวิตผู้สูงวัยที่มีปัญหาเกี่ยวกับการเคี้ยวกลืนให้ได้รับโปรตีนในปริมาณที่เพียงต่อในแต่ละวัน
รองศาสตราจารย์ ดร.วรางคณา ศรีจำนงค์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ในฐานะหัวหน้าโครงการการพัฒนาอาหารโฟมโปรตีนสูงสำหรับผู้สูงวัย ประสบความสำเร็จจากการคิดค้น “นวัตกรรมอาหารต้นแบบ” ดังกล่าว โดยสร้างสรรค์ขึ้นจากวัตถุดิบ “ข้าวหอมมะลิของไทย” ในส่วนที่เป็น “ข้าวหัก” ที่เหลือจากการสีข้าว พร้อมได้ดำเนินการจดสิทธิบัตร
โดยโครงการวิจัยนี้ได้รับทุนสนับสนุน จาก สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) ภายใต้โครงการ RAINs for Thailand Food Valley และบริษัทร่วมทุน คือ บริษัทอุบลถาวรค้าพืช ได้เล็งเห็นความสำคัญของการพัฒนาอาหารเสริมโปรตีนโฟมสำหรับผู้สูงอายุและการเพิ่มมูลค่าข้าวไทย โดยการสร้างนวัตกรรมที่ยั่งยืน
“โฟมโปรตีนสูงเพื่อผู้สูงวัยจากข้าวหอมมะลิไทย” เป็นนวัตกรรมอาหารที่ไม่เคยมีที่ใดมาก่อนในโลก ซึ่ง “โปรตีน” จัดเป็นสารอาหารที่มีความจำเป็นในทุกช่วงอายุ โดยเฉพาะหน้าที่ในการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ และสำหรับผู้สูงวัย เพื่อป้องกันไม่ให้ตกอยู่ในภาวะของโรคซาร์โคเพเนีย (Sarcopenia) ที่ทำให้กล้ามเนื้อลีบเล็กและอ่อนแรง
ซึ่งปริมาณโปรตีนที่ผู้สูงวัยควรได้รับในแต่ละวันจึงจะเพียงพอคือ 1 – 1.2 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ซึ่งจะได้รับครบถ้วนเพียงฉีดผลิตภัณฑ์ “โฟมโปรตีนสูงเพื่อผู้สูงวัยจากข้าวหอมมะลิไทย” ใส่ช้อนชา และรับประทานได้ทันที เนื่องจากการศึกษาของสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ก่อนหน้าพบว่า ส่วนมากผู้สูงอายุได้รับโปรตีนน้อยกว่าปริมาณที่ควรได้รับ 8 – 10 กรัม ดังนั้นจึงแนะนำรับประทานให้ได้ในปริมาณ 1 – 2 ขวดต่อวัน (มีโปรตีน 5% ต่อ 100 มิลลิลิตรต่อขวด)
สำหรับเหตุผลที่ทีมวิจัยสร้างสรรค์ให้อยู่ในลักษณะของนวัตกรรม “อาหารโฟม” เนื่องจากผู้สูงวัยมักมีปัญหาทางด้าน “การเคี้ยว” เนื่องจากการเสื่อมสภาพ หรือสูญเสียฟันไปตามวัยที่ร่วงโรย และในบางรายที่มีภาวะสมองเสื่อม มักมีปัญหาในเรื่อง “การกลืน” ร่วมด้วย
นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์โฟมโปรตีนจะช่วยลดอาการสำลักที่อาจเกิดขึ้นระหว่างรับประทาน ตลอดจนลดปัญหา “การคืนรูป” จากการรับประทานช้า โดยได้พัฒนาให้ผลิตภัณฑ์ “โฟมโปรตีนสูงเพื่อผู้สูงวัยจากข้าวหอมมะลิไทย” สามารถ “คงรูป” ได้นานถึง 10 นาที ภายหลังจากการบีบออกมาจากบรรจุภัณฑ์
ในเบื้องต้นทีมวิจัยได้พัฒนานวัตกรรมอาหาร “โฟมโปรตีนสูงเพื่อผู้สูงวัยจากข้าวหอมมะลิไทย” ให้มีที่กลิ่นของ “ใบเตย” และ “มะลิ” เพื่อปิดกลิ่นที่อาจเกิดขึ้นโดยปกติของโปรตีนที่ย่อยแล้ว และเติมความหวานจากน้ำตาลไซลิทอลที่ไม่ทำให้ฟันผุเพียงร้อยละ 2 – 3 ซึ่งจากการทดลองในกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้สูงวัย ที่ยังมีฟัน และไม่มีฟัน ซึ่งอาศัยอยู่ในบ้านพักผู้สูงวัย จำนวน 30 ราย ได้รับความพึงพอใจถึงร้อยละ 87
สำหรับอนาคต ทีมวิจัยอยู่ระหว่างการพัฒนากระบวนการผลิตในระดับที่ใหญ่ขึ้น (Pilot Scale) และการพิจารณาถ่ายทอดเทคโนโลยี (Technology Transfer) ร่วมกับผู้ให้ทุน เพื่อให้ภาคเอกชนซึ่งมีที่ตั้งโรงงานในเขตพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือภาคกลางของประเทศไทย ซึ่งอยู่ใกล้แหล่งปลูกข้าวหอมมะลิที่ใช้เป็นวัตถุดิบ เพื่อการผลิตสู่ระดับอุตสาหกรรม ซึ่งจะช่วยลดงบประมาณในการขนส่ง หรืออาจพิจารณาสร้างโรงงานผลิตขึ้นเองภายในมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตศาลายา
นอกจากนั้น ทางโครงการได้มีโอกาสไปนำเสนอและแลกเปลี่ยนความรู้ที่ประเทศญี่ปุ่น โดยผลิตภัณฑ์โปรตีนโฟมนี้ได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก เนื่องจากญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีประชากรสูงอายุอยู่เป็นจำนวนมาก ส่งผลให้เพิ่มโอกาสในการส่งออกไปยังต่างประเทศ
แต่อาจจำเป็นต้องมีการปรับรสชาติโดยคำนึงถึงรสนิยมที่แตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ ซึ่งหากวางจำหน่ายในประเทศญี่ปุ่น อาจต้องพัฒนาผลิตภัณฑ์ฯ ให้มีกลิ่นของ “พีช” หรือ “องุ่น” ซึ่งคาดว่าจะได้รับความสนใจจากชาวญี่ปุ่นมากกว่ากลิ่น “ใบเตย” และ “มะลิ”
“Good Food for All” ตามนโยบายแห่งสหประชาชาติ ในช่วงภาวะวิกฤติ COVID-19 ที่ผ่านมา อาจใช้ไม่ได้ในทางปฏิบัติกับประชากรโลกในกลุ่มผู้สูงวัยที่มีความต้องการพิเศษที่แตกต่างกันไป โดย รองศาสตราจารย์ ดร.วรางคณา ศรีจำนงค์ พร้อมนำทีมวิจัย ทำหน้าที่ “ปัญญาของแผ่นดิน” ตามปณิธานของมหาวิทยาลัยมหิดล มุ่งมั่นพัฒนาผลิตภัณฑ์ “โฟมโปรตีนสูงเพื่อผู้สูงวัยจากข้าวหอมมะลิไทย” เพื่อเป็น “อาหารทางเลือกเพื่อสุขภาพ” สำหรับยกระดับคุณภาพชีวิตให้ผู้สูงวัยทุกคนสามารถเข้าถึงได้ให้มากที่สุดต่อไป
ติดตามข่าวสารที่น่าสนใจจากมหาวิทยาลัยมหิดลได้ที่ www.mahidol.ac.th
ข่าวได้รับการเผยแพร่ทางสื่อมวลชน
1.LINE TODAY 8-9-66 https://liff.line.me/1454988218-NjbXbq18/v2/article/9mM9P3e?utm_source=copyshare
2.คมชัดลึก 8-9-66 https://www.komchadluek.net/quality-life/well-being/558103
3.นสพ.กรุงเทพธุรกิจ 8-9-66 หน้า 11 https://op.mahidol.ac.th/ga/wp-content/uploads/twitter/news-2023-9-8-1.pdf
4.นสพ.สยามรัฐ 11-9-66 หน้า 9 https://op.mahidol.ac.th/ga/wp-content/uploads/twitter/news-2023-9-11-1.pdf
https://siamrath.co.th/n/476221
5.นิตยสารสาระวิทย์ 7-9-66 https://www.nstda.or.th/sci2pub/high-protein-foam-food-for-the-elderly-from-thai-jasmine-rice/
6.เรื่องเล่า ข่าวเกษตร 7-9-66 https://www.agrinewsthai.com/agricultural-technology/86132
8.ThaiPR.NET 7-9-66 https://www.thaipr.net/health/3379852
9.RYT9.COM 7-9-66 https://www.ryt9.com/s/prg/3451505
10.newswit 7-9-66 https://www.newswit.com/th/ifnyhx1g0u27ebxm1ye81of240dqcloc
11.เมดิคอลไทม์ 7-9-66 http://medi.co.th/news_detail41.php?q_id=2702&mibextid=Zxz2cZ
12.เกษตรกรก้าวหน้า 8-9-66 https://www.facebook.com/100064406871089/posts/pfbid02d7krVVLxduZPKdoDGxAY2tpUnVoDad6xaYymbodH6ZquB4nJfkJnJ8Gu5Njr96cXl/?mibextid=cr9u03
13.นสพ.ไทยรัฐ 13-9-66 หน้า 16 https://op.mahidol.ac.th/ga/wp-content/uploads/twitter/news-2023-9-13-4.pdf?fbclid=IwAR2wXMqGNfMWcPwGVJfRHjJLeRHJCcbBGvJ9ibjQUSFYDMrKCHQNar8Lbow_aem_AevD1FNIASIdAZyjRezzg3J2M1clbtYSEDPYyxUKWYRiJVLmLzpnC3-CJfjsjrC7GOo&mibextid=Zxz2cZ
14.คอลัมน์ถูกทุกข้อ นสพ.ไทยโพสต์ 19-9-66 หน้า 5 https://op.mahidol.ac.th/ga/wp-content/uploads/twitter/news-2023-9-19-1.pdf?fbclid=IwAR3LQ7O5DQQvONxfisthdjz8f7n_2HqZ1Mzp8pfuZkztXmDn_JYey4JLpRQ_aem_Aesyq56cZpQY5mthRX9EV2z64HdUw9VfMTbFNpEMe6I0aNffs7oq1OWkKHD5bU1oQIA&mibextid=Zxz2cZ