การศึกษาดูงานและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ “การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ” (Solar Rooftop)

การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ” (Solar Rooftop)

การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นโครงการ Solar Rooftop ซึ่งติดตตั้ง ณ อาคารสำนักงานระบบบำบัดน้ำเสียรวม วัตถุประสงค์เพื่อนำพลังงานแสงอาทิตย์มาผลิตเป็นพลังงานไฟฟ้าใช้ภายในอาคารสำนักงาน ซึ่งจะติดตั้งเป็นระบบโซล่าเซลล์แบบ On Grid คือสามารใช้พลังงานไฟฟ้าที่ผลิตจากโซล่าเซลล์ควบคู่ไปกับพลังงานไฟฟ้าจากการไฟฟ้า ระบบโซลาร์เซลล์ออนกริด จะช่วยลดค่าไฟลงบางส่วนเท่านั้น หากใช้ไฟมากกว่าระบบโซลาเซลล์ผลิตได้ จะนำไฟจากการไฟฟ้าเข้ามาใช้เพิ่มจนครบตามความต้องการของอาคาร ทำให้ลดการใช้พลังงานไฟฟ้าได้ตามที่โซล่าเซลล์ผลิต กรณีไฟฟ้าจากการไฟฟ้าดับ ถึงแม้ว่าระบบโซลาเซลล์ยังสามารถจ่ายไฟฟ้าได้ตามปกติก็ตาม แต่กริดไทน์อินเวอร์เตอร์ที่ทำหน้าที่แปลงไฟฟ้าจะหยุดทำงานทันที เนื่องจาก อินเวอร์เตอร์ แบบออนกริด จะทำงานเมื่อมีเงื่อนไขว่า มีไฟจากแผงโซลาเซลล์และมีไฟจากการไฟฟ้าเท่านั้น เพื่อเป็นการป้องกันเจ้าหน้าที่ที่เข้ามาปฏิบัติงานในช่วงเวลาที่ไฟฟ้าดับ เพราะอาจได้รับอันตรายจากไฟฟ้าที่ย้อนกลับเข้าไปได้

สถานีบำบัดน้ำเสียรวมเป็นสถานที่รับน้ำเสียจากอาคารรต่างๆ ภายในมหาววิทยาลัยเพื่อบำบัดน้ำเสียและส่งกลับไปใช้ใหม่อีกครัง สถานีบำบัดน้ำเสียมีพื้นที่ประมาณ 4 ไร่ ประกอบด้วย อาคารสำนักงาน, บ่อปรับสมดุลน้ำเสีย, บ่อเติมอากาศ, บ่อตกตะกอน, บ่อสัมผัสคลอรีน และอาคารจ่ายไฟฟ้า ซึ่งมีการใช้พลังงานไฟฟ้าเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 28,000 หน่วย/เดือน หรือประมาณ 112,000 บาท/เดือน เนื่องจากมีเครื่องจักรขนาดใหญ่ทำให้มีความต้องการใช้พลังงานสูง จึงได้มีโครงการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์โดยระบบโซล่าเซลล์เป็นแบบ On Grid ขนาดกำลังการผลิตรวมสูงสุด 21.78 กิโลวัตต์ (kW) ติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ชนิด Mono Crystalline เป็นแผงโซล่าเซลล์ที่มีประสิทธิภาพในการผลิตไฟฟ้ามากกว่าแบบ Poly Crystalline มีกำลังการผลิตต่อแผงอยู่ที่ 330 วัตต์ (W) ติดตั้งจำนวน 66 แผง โดยพลังงานไฟฟ้าที่ผลิตได้นำมาใช้งานภายในอาคารสำนักงานระบบบำบัดน้ำเสียรวม เช่น เครื่องปรับอากาศ โคมไฟฟ้าแสงสว่าง เครื่องคอมพิวเตอร์ เป็นต้น หากระบบผลิตไฟฟ้าได้มากกว่าปริมาณความต้องการไฟฟ้าของอาคารสำนักงานระบบบำบัดน้ำเสียรวม พลังงานไฟฟ้าส่วนที่เหลือจะถูกนำไปจ่ายให้กับเครื่องจักรต่างๆ ในระบบบำบัดน้ำเสียรวมของมหาวิทยาลัย เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการใช้พลังงานจากพลังงานทดแทน

กระบวนการผลิตพลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ในระบบ On Grid

1. เมื่อแสงอาทิตย์ตกกระทบกับแผงโซล่าเซลล์ที่ติดตั้งอยู่บนหลังคา แผงโซล่าเซลล์ทั้งหมดจะทำการผลิตกระแสไฟฟ้าเป็นไฟฟ้ากระแสตรงเข้าสู่อินเวอร์เตอร์ ซึ่งโซล่าเซลล์ที่ได้ติดตั้งมีระบบที่สามารถดูการทำงานของแผงโซล่าเซลล์ได้ทำให้สามารถตรวจสอบได้ว่าปัจจุบันแต่ละแผงผลิตไฟฟ้าอยู่กี่วัตต์
2. หลังจากนั้นกระแสไฟฟ้าจะเข้าไปที่กริดไทอินเวอร์เตอร์ ซึ่งอินเวอร์เตอร์จะทำการแปลงไฟฟ้ากระแสตรงให้เป็นไฟฟ้ากระแสสลับและส่งผ่านเข้าสู่ตู้ควบคุมระบบไฟฟ้า โดยอินเวอร์เตอร์จะมีระบบการเก็บข้อมูลและสามารถดูข้อมูลพลังงานไฟฟ้าได้ผ่านทางเว็บไซต์
3. ตู้ควบคุมไฟฟ้าจะทำหน้าที่เป็นอุปกรณ์ตัดตอนการส่งจ่ายพลังงานไฟฟ้า และป้องกันอุปกรณ์ต่างๆเมื่อเกิดการลัดวงจร โดยพลังงานไฟฟ้าที่ผลิตได้จะนำมาใช้งานภายในอาคารสำนักงานระบบบำบัดน้ำเสียรวม เช่น เครื่องปรับอากาศ โคมไฟฟ้าแสงสว่าง เครื่องคอมพิวเตอร์ และหากกำลังการผลิตไฟฟ้ามีมากกว่าปริมาณความต้องการใช้ไฟฟ้า พลังงานส่วนที่เหลือจะถูกนำไปจ่ายให้กับเครื่องจักรภายในสถานีบำบัดน้ำเสียต่อไป ทำให้พลังงานไฟฟ้าถูกนำไปใช้อย่างคุ้มค่า

โครงการ Solar Rooftop อาคารสำนักงานระบบบำบัดน้ำเสียรวม ได้ดำเนินการเริ่มจ่ายไฟฟ้าตั้งแต่วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2564 ผลิตพลังงานไฟฟ้าได้วันละ 80-100 หน่วย สามารถประหยัดค่าไฟฟ้าประมาณเดือนละ 10,000 บาท

ทั้งนี้ มีกลุ่มบุคคล นักเรียน นักศึกษา และหน่วยงาน ขอเข้าศึกษาดูงานและแลกเปลี่ยนเรียนรู้เป็นจำนวนมาก โดยในปีที่ผ่านมามีผู้ที่ขอเข้าศึกษาดูงาน มากกว่า 350 คน อาทิเช่น

• มหาวิทยาลัยบูรพา
• มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
• มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช
• มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม
• มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
• วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล
• คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
• คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
• สำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร