Mahidol No Plastic

ตามที่มหาวิทยาลัยมหิดลได้กำหนดยุทธศาสตร์การบริหารจัดการเพื่อความยั่งยืน พ.ศ. 2563-2566 โดยมีนโยบายส่งเสริมการสร้างความเป็นมหาวิทยาลัยเชิงนิเวศ (Eco University) เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development) โดยมีกลยุทธ์ในการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากร เพื่อส่งเสริมการบูรณาการและแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ ตลอดจนการมีส่วนร่วมของนักศึกษาในการสร้างนวัตกรรมสำหรับการพัฒนามหาวิทยาลัยเชิงนิเวศอย่างยั่งยืน จึงได้ดำเนินกิจกรรมด้านการลดการใช้พลาสติกภายในมหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อให้บรรลุเป้าหมายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกร้อยละ 25 ภายในปี พ.ศ. 2564

“มหิดล Reduce & Reuse ถุงพลาสติก”

มหาวิทยาลัยมหิดลได้เริ่มดำเนินโครงการ “มหิดล Reduce & Reuse ถุงพลาสติก (Reduce Plastic: Say NO Plastic bags)” เมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ.2559 เพื่อช่วยการก่อขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง รวมทั้งลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกภายในมหาวิทยาลัยมหิดล โดยขอความร่วมมือจากเครือข่ายร้านสะดวกซื้อภายในวิทยาเขตศาลายา ในการลดการใช้ถุงพลาสติก โดยหยุดให้บริการถุงพลาสติก และการส่งเสริมการนำถุงพลาสติกมาใช้ซ้ำ โดยการติดตั้งกล่องรับบริจาคถุงพลาสติกที่ใช้แล้วบริเวณหน้าร้านสะดวกซื้อ เพื่อให้บริการถุงพลาสติกมือสอง

หมายเหตุ:      ^1/     เริ่มโครงการเดือนสิงหาคม 2559

^2/     วันที่ 1 มกราคม 2563 ดีเดย์ประเทศไทยงดแจกถุงพลาสติกในห้างสรรพสินค้า ซูเปอร์มาร์เก็ต

และร้านสะดวกซื้อ ตามมติตณะรัฐมนตรี ภายใต้ Road Map การจัดการขยะพลาสติก พ.ศ. 2561-2573

^3/     เดือนเมษายน – สิงหาคม พ.ศ. 2563 มี 2 ร้านที่ปิดทำการชั่วคราว อันเนื่องมาจากสถานการณ์

การแพร่ระบาดของโคโรน่าไวรัส ซึ่งมหาวิทยาลัยมีมาตรการให้บุคลากร Work from home ร้อยละ 40

และนักศึกษาเรียนผ่านระบบออนไลน์ทั้งหมด

จากการรวบรวมข้อมูลจำนวนถุงพลาสติกที่งดแจกให้ผู้มารับบริการที่ร้านสะดวกซื้อและร้านค้าภายในมหาวิทยาลัย พบว่า ตั้งแต่เริ่มโครงการปี พ.ศ. 2559-2563 มีปริมาณถุงพลาสติกที่ลดลง 8,645,604 ใบ คิดเป็นการลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ 1,729 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า (กระบวนการผลิตถุงพลาสติก 1 ใบ ปล่อยก๊าซเรือนกระจก 0.2 kg CO₂ eq) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนข้อที่ 13 Climate Action รวมทั้งยังเป็นการช่วยการก่อขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งภายในมหาวิทยาลัยมหิดล และพัฒนาต่อยอดให้เกิดการบริโภคอย่างยั่งยืนตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนข้อที่ 12 Responsible Consumption and Production อย่างไรก็ตาม เพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ของกิจกรรมการลดใช้พลาสติกภายในมหาวิทยาลัยมหิดล ยังต้องอาศัยความร่วมมือจากนักศึกษา บุคลากร ส่วนงานภายในมหาวิทยาลัย และประชาชนทั่วไปที่เข้ามาใช้บริการ

“โครงการรณรงค์ลดเครื่องดื่มประเภทที่มีน้ำตาลและลดการใช้แก้วพลาสติก”

มหาวิทยาลัยมหิดลมีนโยบายส่งเสริมการสร้างความเป็นมหาวิทยาลัยเชิงนิเวศ (Eco University) โดยมีเป้าหมายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกร้อยละ 25 ภายในปี พ.ศ. 2564 กิจกรรมภายใต้นโยบายมหาวิทยาลัยเชิงนิเวศต้องอาศัยการบูรณาการองค์ความรู้เพื่อสร้างสรรค์กิจกรรมให้มีความน่าสนใจและอาศัยการมีส่วนร่วมของประชาคมมหิดลในการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก จากการดำเนินงานที่ผ่านมามหาวิทยาลัยมหิดลได้ดำเนินโครงการลดใช้ถุงพลาสติก ซึ่งประสบผลสำเร็จและเป็นต้นแบบให้แก่มหาวิทยาลัยอื่นรวมทั้งร้านสะดวกซื้อชั้นนำ ในปี พ.ศ. 2562 กองกายภาพและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยมหิดล จึงจัดทำโครงการ “โครงการรณรงค์ลดเครื่องดื่มประเภทที่มีน้ำตาลและลดใช้แก้วพลาสติก” ด้วยว่าเล็งเห็นถึงปัญหาของแก้วพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง และคำนึงถึงสุขภาพของชาวมหิดล จากการบริโภคน้ำตาลที่มากเกินความต้องการของร่างกายอันจะส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาว จึงผนวกองค์ความรู้ด้านการแพทย์และโภชนาการ โดยจัดทำสื่อประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมอันส่งเสริมการมีสุขภาพที่ดี โดยเริ่มจากการสื่อสารภายในมหาวิทยาลัยและร่วมมือกับร้านจำหน่ายเครื่องดื่มในวิทยาเขตศาลายา ในการรณรงค์ให้นำแก้วพกพามาซื้อเครื่องดื่มจะใช้แรงจูงใจในการลดราคา และส่งเสริมการลดหวานในเครื่องดื่มโดยใช้สื่อบ่งชี้ระดับน้ำตาลหรือความหวานให้ลูกค้าได้เลือกก่อนตัดสินใจซื้อ เพื่อสร้างสภาวะแวดล้อมและสร้างความตระหนักแก่นักศึกษา บุคลากร และประชาชนทั่วไปที่เข้ามาใช้บริการ เพื่อนำไปสู่การลดปริมาณขยะพลาสติก ซึ่งส่งผลให้การปล่อยก๊าซเรือนกระจกลดลงตามนโยบายส่งเสริมการเป็นมหาวิทยาลัยเชิงนิเวศ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการผลักดันให้บรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ข้อที่ 12 แผนการบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน (Responsible Consumption and Production) และข้อที่ 13 การรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Action) รวมทั้งสุขภาวะที่ดีของร่างกายในระยะยาวตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ข้อที่ 3 การมีสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี (Good Health and Well-being)

ตู้กดน้ำดื่มอัตโนมัติ

สืบเนื่องจากกิจกรรมรณรงค์ลดการใช้แก้วพลาสติก ในปี พ.ศ. 2563 กองกายภาพและสิ่งแวดล้อมจึงได้ติดตั้งตู้กดน้ำดื่มอัตโนมัติจำนวน 8 ตู้ เพื่อสร้างสภาวะแวดล้อมและสนับสนุนให้นักศึกษาและบุคลากรนำแก้วส่วนตัวมากดน้ำดื่มจากตู้กดน้ำระบบอัตโนมัติ ซึ่งจะช่วยลดปริมาณขยะขวดพลาสติกจากการซื้อน้ำบริโภค และช่วยลดการสัมผัสของผู้ใช้งานทำให้ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคติดต่อ อีกทั้งยังช่วยให้นักศึกษาและบุคลากรได้ดื่มน้ำดื่มที่มีคุณภาพ ถูกสุขอนามัย ตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนข้อที่ 6 การจัดการน้ำและสุขาภิบาล (Clean water and sanitation)

โดยตู้กดน้ำดังกล่าวจะใช้ระบบ UF +UV ที่สามารถกรองแบคทีเรียและจุลินทรีย์ได้อย่างสมบูรณ์ และยังคงรักษาแร่ธาตุต่าง ๆ ไว้ ซึ่งไส้กรองน้ำได้รับรองมาตรฐานคุณภาพน้ำดื่มจากสถาบัน NSF (National Sanitary Foundation) โดยได้ติดตั้งใน 4 จุด รอบมหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา ได้แก่

• อาคารสิริวิทยา จำนวน 1 ตู้
  (หน้าห้องน้ำหญิงชั้น 1)
• อาคารศูนย์การเรียนรู้มหิดล จำนวน 4 ตู้ (ศูนย์อาหารและลานดอกกันภัยมหิดล)
• อุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ จำนวน 1 ตู้ (อาคารใบไม้สามใบ)
• อาคารสำนักงานอธิการบดี จำนวน 2 ตู้ (หลังห้องประชุมชั้น 1 ฝั่งทิศเหนือและทิศใต้)

ตู้กดน้ำอัตโนมัติจะแสดงผลจำนวนขวดน้ำที่ถูกใช้ซ้ำ (Reused Bottle) เมื่อน้ำถูกกดไปแล้ว 600 มิลลิลิตร จะคิดเป็น 1 ขวด โดยโครงการดังกล่าวได้ติดตั้งแล้วเสร็จและเริ่มใช้งานเมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ.2563 ซึ่งตั้งแต่เดือนสิงหาคม – ธันวาคม พ.ศ. 2563 มีปริมาณน้ำที่ถูกกดไป 130,125 ลิตร สามารถนับเป็นขวดน้ำที่นำมาใช้ซ้ำจำนวน 216,875 ขวด คิดเป็นการลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ 125.97 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า (คาร์บอนฟุตพริ้นท์ตลอดวัฏจักรวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์น้ำดื่มบรรจุขวดขนาด 600 มิลลิลิตร 1 โหล ปล่อยก๊าซเรือนกระจก 6.97 kg CO₂ eq) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนข้อที่ 13 การรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Action) รวมทั้งยังเป็นการช่วยการก่อขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้งภายในมหาวิทยาลัยมหิดล และพัฒนาต่อยอดให้เกิดการบริโภคอย่างยั่งยืนตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนข้อที่ 12 แผนการบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน (Responsible Consumption and Production)